Kombucha là thức uống lên men đang ngày càng "trending" vì hương vị và công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Có rất nhiều thương hiệu kombucha trong và ngoài nước có mặt trên thị trường ngày nay. Tuy nhiên, đối với các tín đồ kombucha, kombucha tự ủ tại nhà là một trải nghiệm vô cùng đặc biệt mà không đâu có được. Trà kombucha được lên men tươi cũng đem lại một hương vị đậm đà và đặc sắc hơn bất cứ thương hiệu kombucha nào có thể đem lại. Vậy bạn có tò mò làm sao để ủ trà kombucha tại nhà và tự tạo ra thức uống thơm ngon cho bản thân không ? Cùng Kombucha Vgreen tìm hiểu các phương pháp ủ kombucha dưới bài viết này nhé !
1. Cách làm kombucha theo phương pháp ủ kombucha theo mẻ
Đây là cách làm kombucha mà hầu hết mọi người đều áp dụng khi mới bắt đầu hành trình với kombucha và là phương pháp ủ trà đơn giản nhất: Pha một dung dịch dinh dưỡng (ở đây chúng là trà và đường), thêm Scoby, nước mồi và cứ thể để trà lên men.
Kombucha Vgreen đã đề cập đến phương pháp này một cách ngắn gọn tại bài viết: Kombucha là gì ?
Khi trà đã lên men, thu hoạch thành phẩm và lặp lại các bước như trên. Có thể nói ủ trà theo mẻ là phương pháp lý tưởng dành cho những người chỉ muốn ủ một lượng kombucha nhỏ, khoảng 2 đến hơn 15 lít, và đây cũng là lựa chọn tuyệt vời cho những người muốn kiểm soát sát sao hương vị của kombucha, nhất là những người thích thu hoạch trà sớm khi kombucha vẫn còn khá ngọt. Ủ kombucha theo mẻ là phương pháp tốt nhất cho việc thử nghiệm và bắt tay vào làm kombucha.
Tuy nhiên, những mẻ kombucha khác nhau có thể tạo ra kết quả khác nhau, cho dù các chuyên gia ủ trà có cố gắng tái tạo các điều kiện ủ trà ra sao đi nữa. Một số khách hàng của Kombucha Vgreen cũng từng thắc mắc tương tự, khi các sản phẩm Vkombucha Chill của hãng lại có hương vị hơi khác nhau giữa các mẻ. Dù bạn đặt hai mẻ trà có cùng nguyên liệu ủ ở cạnh nhau, trong hầu hết các trường hợp, chúng vẫn sẽ lên men hoàn toàn khác nhau. Đây chính là điều thú vị về các vật thể sống.
Dưới đây, Kombucha Vgreen sẽ hướng dẫn bạn cách làm 4 lít trà kombucha đầu tiên với phương pháp ủ kombucha theo mẻ. Đây là lượng trà phù hợp nhất với những người ủ kombucha tại nhà. Không giống những món ăn lên men có thể sẵn sàng trong vài ngày, kombucha cần nhiều thời gian hơn thế để lên men. Do đó ủ 4 lít kombucha theo từng mẻ sẽ đảm bảo bạn có đủ lượng kombucha để uống cho tới lần ủ tiếp theo.
a. Chuẩn bị
Để có thể làm ra 4 lít kombucha bằng phương pháp ủ kombucha theo mẻ, những bạn sẽ cần những nguyên liệu và dụng cụ sau:
Khi chuẩn bị bình ủ, dụng cụ và không gian trữ bình kombucha, hãy tránh sử dụng loại xà phòng kháng khuẩn có tác động tiêu cực tới men. Thay vào đó hãy dùng nước thật nóng hoặc pha loãng với giấm chưng cất / tiệt trùng với tỷ lệ 1:1.
Việc ủ 4 lít kombucha yêu cầu một chiếc bình có sức chứa khoảng 4,7 lít để chứa Scoby và nước mồi, cũng như cung cấp để kombucha có thể "thở" và đựng khí cacbon dioxide.
Nếu bạn chỉ có một bình cỡ 4 lít, đừng lo, chỉ cần giảm 25% lượng trà, đường và nước. Hãy cẩn thận khi sử dụng nước nóng để tráng bình. Nếu bình quá lạnh, nước nóng có thể khiến bình bị nứt và vỡ. Tuy nhiên trường hợp này thường hiếm khi xảy ra trừ khi bình quá mỏng hoặc bạn cho một lượng lớn nước sôi một cách đột ngột vào bình.
b. Các bước ủ kombucha
Bước 1: Đun 1 lít nước đến khi gần sôi. Cho trà và nước nóng vào nồi, bát hoặc bình ủ. Ngâm trà trong khoảng 5 - 15 phút, sau đó dùng rây lọc để loại bỏ bã trà.
Bước 2: Cho đường vào dung dịch trà nóng, khuấy đều đến khi đường tan hết.
Bước 3: Đổ 3 lít nước lạnh còn lại vào bình ủ. Nếu ngâm trà ở hộp riêng, hãy đổ trà vào bình. Nhúng ngón tay sạch vào hỗn hợp để đo nhiệt độ. Nếu dung dịch ấm hơn nhiệt độ cơ thể bạn (~ 38 độ C), đậy bình bằng vải sạch và đặt sang một bên để dung dịch nguội dần.
Bước 4: Dùng kẹp để thả Scoby vào dung dịch trà ngọt. Đổ nước mồi lên trên Scoby - việc này sẽ axit hóa độ pH của lớp trà phía trên bình, nơi men dễ bị tổn thương nhất và từ đó cung cấp một lớp bảo vệ kombucha khỏi các mầm bệnh tiềm ẩn.
Bước 5: Che bình trà với miếng vải thông thoáng, cố định bằng dây chun nếu cần. Đặt bình tại vị trí ấm áp (lý tưởng nhất là khoảng 24 - 29 độ C), tránh ánh nắng trực tiếp từ mặt trời - trừ khi kombucha của bạn được ủ trong bình màu.
Bước 6: Để trà ngọt lên men trong 7 - 21 ngày. Sau 5 ngày lên men (hoặc sớm hơn nếu bạn quá tò mò), bạn có thể tiến hành nếm thử một lần mỗi ngày. Để nếm thử, gỡ lớp vải che, nhẹ nhàng luồn một ống hút xuống dưới lớp Scoby và nếm thử. Hoặc bạn có thể nhúng cốc thủy tinh hoặc bất kỳ loại cốc nhỏ nào khác qua lớp Scoby mới để múc trà.
Bước 7: Khi trà đã có hương vị bạn muốn, đến lúc thu hoạch trà rồi. Trước khi đóng chai hay pha vị, chắt khoảng 240ml nước mồi từ lớp trà kombucha phía trên cho mẻ tiếp theo (bạn có thể chắt khoảng 480ml nếu bạn có nhiều trà hoặc nếu trà vẫn chưa lên men hết). Nhấc Scoby vào bát, dùng vải sạch đậy lại và để sang một góc.
Bước 8: Phần kombucha còn lại đã sẵn sàng để bạn thưởng thức, bạn có thể uống thẳng từ bình hoặc phổ biến hơn là đóng chai và pha vị (Xem thêm: Kombucha hoa quả và cách tạo vị cho kombucha).
Bước 9: Để bắt đầu ủ một mẻ trà mới, dùng một hoặc cả hai Scoby (cũ và mới) cùng nước mồi. Lớp Scoby mới phát triển có thể được dùng để ủ mẻ kombucha khác hoặc trữ trong bình khách sạn Scoby (một chiếc bình dành riêng cho các Scoby).
Chúc mừng bạn đã làm được mẻ kombucha đầu tiên và có thể "hưởng trà" trong khi ủ mẻ kombucha thứ hai !
2. Cách làm kombucha theo phương pháp ủ kombucha liên tục
Phương pháp ủ kombucha liên tục là phương pháp linh hoạt nhất để làm trà kombucha. Phương pháp này giúp giảm đáng kể lượng thời gian, công sức và bước dọn dẹp liên quan đến ủ trà, hơn nữa nó không chủ phù hợp với cá nhân ủ vài lít kombucha mỗi tháng mà cả các doanh nghiệp làm ra kombucha cũng thường sử dụng phương pháp này. Các chuyên gia kombucha sẽ tự chọn cho mình chu kỳ ủ trà liên tục và nhịp ủ phù hợp với nhu cầu của họ dựa trên hương vị cũng như khối lượng.
Cách làm kombucha theo phương pháp này rất đơn giản: Bạn ủ một mẻ kombucha lớn - khoảng 7,5 đến 19 lít - trong một bình có vòi chốt bình, để kombucha lên men đến khi có hương vị bạn muốn, sau đó thu hoạch 1/3 - 2/3 lượng kombucha qua vòi chốt bình.
Cho thêm trà ngọt ngay lập tức để duy trì quy trình ủ hoặc đợi đến khi nguồn cung trà và đường của bạn cạn kiệt rồi mới cho thêm trà vào bình để làm chậm quá trình ủ kombucha một chút. Lượng trà ngọt cho thêm thường được gọi là "nước dinh dưỡng, phần trà cơ sở hoặc trà pha thêm". Với lượng lớn trà kombucha đã lên men còn lại trong bình làm nước mồi, Scoby sẽ chuyển hóa đường trong phần trà thêm đủ nhanh để bạn có thể thu hoạch thêm một mẻ trà trong khoảng 2 - 5 ngày.
Có thể nói đây là cách làm kombucha dễ nhất, mang lại vị trà ngon nhất, an toàn, lành mạnh và linh hoạt nhất. Những người muốn làm kombucha thật nhiều cùng những người muốn giảm chu kỳ ủ kombucha sẽ thích hợp với phương pháp này. Lượng trà phù hợp phù hợp nhất với phương pháp này là 7,5 lít. Đây là lượng kombucha đủ nhiều để thu hoạch thường xuyên nhưng vẫn đủ lượng trà đã lên men trong bình để duy trì sự cân bằng của mẻ trà.
a. Chuẩn bị
Kombucha Vgreen sẽ giả định rằng bạn dùng bình ủ 9,5 lít để làm kombucha, đây là kích thước thông dụng nhất đối với những người ủ kombucha theo phương pháp ủ trà liên tục tại nhà. Việc vệ sinh và chuẩn bị dụng cụ cũng tương tự phương pháp làm kombucha theo cách ủ trà theo mẻ. Dưới đây là lượng nguyên liệu và dụng cụ cần để làm kombucha:
b. Các bước ủ kombucha
Những quy trình đầu tiên khá giống với cách làm trà kombucha theo phương pháp ủ trà theo mẻ. Đối với mẻ trà đầu tiên, bạn hoàn toàn có thể chuẩn bị trà ngọt trong bình ủ. Chỉ cần đảm bảo bình không lạnh đến mức nứt toang khi cho thêm trà nóng vào.
Bước 1: Đun 2 lít nước đến khi gần sôi. Cho túi trà và nước nóng vào ấm, bát riêng hoặc bình ủ trà. Ngâm khoảng 5 - 15 phút sau đó loại bỏ túi trà hoặc lá trà rời bằng rây lọc.
Bước 2: Cho thêm đường vào dung dịch trà nóng và khuất đến khi tan hoàn toàn.
Bước 3: Đổ 5,5 lít nước lạnh còn lại vào bình ủ kombucha. Nếu trà được ngâm trong hộp riêng, hãy đổ trà ngọt vào bình. Nhúng một ngón tay sạch vào hỗn hợp để kiểm tra nhiệt độ. Nếu dung dịch ấm hơn nhiệt độ cơ thể bạn (khoảng 38 độ C), che bình bằng một tấm vải sạch và đặt sang một bên để dung dịch nguội dần.
Bước 4: Dùng kẹp để thả Scoby vào dung dịch trà ngọt. Đổ nước mồi lên trên Scoby, việc này sẽ axit hóa độ pH của trà phía trên, từ đó cung cấp một lớp màng bảo vệ kombucha khỏi các mầm bệnh tiềm ẩn
Bước 5: Che bình trà với miếng vải thông thoáng, cố định bằng dây chun nếu cần. Đặt bình tại vị trí ấm áp (lý tưởng nhất là khoảng 24 - 29 độ C), tránh ánh nắng trực tiếp từ mặt trời - trừ khi kombucha của bạn được ủ trong bình màu.
Bước 6: Để kombucha lên men trong 10 - 28 ngày. Sau 7 ngày lên men, bạn có thể chắt thẳng từ vòi và nếm thử mỗi ngày một lần.
Bước 7: Khi trà đã có hương vị mong muốn, chắt một ít trà đã lên men vào chai (đừng nhiều hơn 1/3 tổng lượng kombucha mẻ ban đầu). Pha vị theo ý thích (Xem thêm: Kombucha hoa quả và cách tạo vị cho kombucha) và bảo quản ở nhiệt độ phòng hoặc trong tủ lạnh.
Bước 8: Làm đầy bình kombucha với trà ngọt hoặc đợi một thời gian và làm đầy bình sau, tùy vào lịch ủ kombucha của bạn.
Hãy để kombucha còn lại trong bình tiếp tục lên men, cho dù vị trà sẽ khá chua. Phương pháp ủ kombucha liên tục hoạt động tốt nhất với dịch nền là kombucha đã lên men có sẵn ở trong bình. Khi nguông cung trà kombucha bắt đầu vơi dần, cho thêm trà ngọt vào bình để có mẻ kombucha tiếp theo.
Với cách làm kombucha bằng phương pháp ủ trà liên tục, việc bảo trì bao gồm cắt tỉa Scoby, chắt kombucha, rửa bình ủ và tái khởi động bình ủ kombucha của bạn. Nếu kombucha của bạn bị chua quá nhanh hoặc kombucha đang bị men lấn áp, đã đến lục bạn bảo trì bình ủ của mình.
Thường bạn chỉ cần bảo trì bình ủ kombucha một hoặc hai lần trong một năm, tuy nhiên một vài người ủ trà muốn bảo trì thường xuyên hơn, trong khi có những người ủ kombucha vài năm mà không cần bảo trì.
* Kombucha Vgreen gợi ý: làm kombucha bằng cách ủ trà bằng thùng gỗ thường mang lại hương vị vô cùng đặc trưng nhưng cũng bao gồm những thách thức đặc biệt. Gỗ là một vật liệu cổ xưa vẫn thường được dùng trong nhiều quá trình lên men truyền thống như bia, rượu,... Thùng gỗ là bình ủ "sống", điều này có nghĩa gỗ rất xốp và cung cấp một chỗ trú ẩn an toàn cho vi khuẩn và men trong các thớ gỗ. Ủ kombucha bằng thùng gỗ đòi hỏi sự kiên nhẫn rất lớn, nhưng vị trà dịu nhẹ, thơm mùi gỗ chắc chắn xứng đáng.
Vậy là bạn đã nắm được 2 cách làm kombucha mà chủ yếu mọi người cũng như các doanh nghiệp kombucha đều áp dụng. Có thể nói đây là công đoạn dễ dàng nhưng cũng phức tạp nhất, khi có một số người cứ ủ là sẽ thành công, một số khác lại luôn gặp vấn đề trong quá trình lên men.
Hương vị của trà sẽ phụ thuộc vào loại trà và đường mà bạn sử dụng. Nếu muốn trà lên men nhanh và khỏe, Kombucha Vgreen gợi ý bạn nên sử dụng đường thốt nốt và trà đen vì đây là cặp đôi trà đường giàu chất dinh dưỡng nhất cho kombucha. Nếu bạn muốn kombucha sau khi lên men có hương vị dịu nhẹ và thơm mùi hoa, bạn có thể ủ kombucha với trà hoa như trà hoa nhài, hoa sen,... với đường trắng hoặc đường hoa mai.
Chúc bạn thành công !
Trên đây là chia sẻ của Vgreen về chủ đề "Cách Làm Kombucha Và Hai Phương Pháp Ủ Kombucha Bạn Nên Biết". Nếu có bất cứ câu hỏi nào hay muốn tìm hiểu thêm về thức uống lên men Kombucha, gọi ngay số hotline: 090 110 3355 - 0865 510 368 hoặc inbox cho Vgreen để được giải đáp.
